Halktv’de Mehmet Akif Cenkci yazısına göre; Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)’ne kayıtlı olup hâlâ BağKur (4/b) sigortalılığı başlatılmamış olanları, artık re’sen BağKur’lu sayacak. Üstelik kimseye bir dilekçe yazdırmadan, bir tebligat göndermeden. Vatandaş, SGK’nın sisteminde tek taraflı şekilde sigortalı hale gelecek. Bunun sonucunda hem sosyal yardımlarını kaybedecek, hem de prim ödeme yükümlülüğüyle karşı karşıya kalacak.
SGK, ÇKS’li çiftçilerin tescil işlemlerini normalde otomatik başlatıyor. Ancak otomatik sisteme bir sebeple takılmayanlar ise şimdilerde mercek altında. Çoğu çiftçide ya BağKur kaydının açılması gerektiğini bilmiyor veyahut lehine olmadığından dolayı sessizliğini koruyordu. Fakat şimdi SGK bu sessizliği bozuyor. ÇKS kaydı olup da BağKur kaydı bulunmayanlar, 15 Temmuz’dan itibaren re’sen sigortalı sayılacak.
Bu işlem, vatandaşın bilgisi, rızası ve başvurusu olmadan SGK tarafından doğrudan BağKur kaydı yapılması anlamına geliyor. Kurum, Ziraat Odası kayıtlarını esas alarak kişinin adına BağKur tescilini başlatacak.
Ve ardından sistem şu etkileri doğuracak:
- 65 yaş aylığı kesilir
- Engelli aylığı kesilir
- Yetim aylığı kesilir
- Dul aylığı oranı düşer
- Yeşil kart iptal edilir
Çünkü artık kişi sistemde “gelir sahibi” ve “aktif sigortalı” olarak görünecek. Bu durum, mevcut sosyal yardımlarla çeliştiği için tüm maaşların ya kesilmesine ya da ciddi oranda azaltılmasına yol açacak. Yani çiftçinin üretimle ilişkisi, emeklilik haklarının iptaliyle sonuçlanacak.
Uygulamanın en çok kafa karıştıran kısmı burası. SGK, bu kişilere bugünden itibaren (yani 15 Temmuz 2025 tarihinden başlayarak) BağKur tescili açacak. Geriye dönük tescil yapılmayacak. Bu, ilk bakışta iyi gibi görünse de, önümüzdeki süreçte denetim yoluyla geçmiş yıllar incelenebilir ve kişinin geçmiş dönem ÇKS kaydı, BağKur zorunluluğu doğurduğu için geriye dönük borç çıkarılabilir.
Bu da kırsalda yaşayan, çoğunlukla emekli maaşı ya da sosyal yardım geliriyle geçinen binlerce kişi için büyük bir maddi çöküş anlamına gelir.
Bu uygulamaya karşı önlem almanın yolları ise;
65 yaş üstü vatandaşlar, SGK’ya şahsen giderek, “gelir getirici faaliyette bulunmadıklarına” dair dilekçe vermelidir.
65 yaş altı çiftçiler, Ziraat Odası’ndan muafiyet belgesi almalı ve SGK’ya sunmalıdır.
Daha önce ÇKS kaydı olup şu anda aktif tarımsal faaliyeti olmayanlar, mutlaka ÇKS kayıtlarını sildirmeli veya pasifleştirmelidir.
Aksi halde sistem, sizi kendiliğinden BağKur’lu varsayacak ve siz hiçbir işlem yapmamış olsanız bile, bir sabah maaşınızın kesildiğini göreceksiniz.
Şimdi sizde eğer geçmişte ÇKS kaydı açtırdıysanız e-devlet sistemi üzerinden gerekli kontrollerinizi yapabilirsiniz. Ya da ÇKS kaydınızın bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Merkezine başvurarak durumunuz hakkında net bilgi alabilirsiniz.
