Akademik dürüstlük ihlallerine dair gerçekleştirilen bir ankete göre, 2023-24 eğitim-öğretim döneminde yapay zekâ kullanılarak yapılan kopya girişimlerinin sayısı yaklaşık 7.000’e ulaştı. Bu da her 1.000 öğrenciye 5,1 vakanın denk geldiği anlamına geliyor. Oysa 2022-23 döneminde bu oran 1.000 öğrenci başına 1,6 idi.
Mayıs ayına kadar toplanan verilere göre, bu yılın sonunda rakamın 1.000 öğrenci başına yaklaşık 7,5’e çıkabileceği tahmin ediliyor. Ancak uzmanlar, tespit edilen vakaların buzdağının yalnızca görünen kısmı olduğu görüşünde.
Üniversiteler Yapay Zekâ Tehdidiyle Karşı Karşıya
Elde edilen veriler, üniversitelerin ChatGPT ve benzeri yapay zekâ yazılımlarının yaygınlaşmasıyla birlikte sınav ve değerlendirme sistemlerinde büyük zorluklar yaşadığını ortaya koyuyor.
2019-20 yıllarında, yani yapay zekânın henüz yaygın şekilde kullanılmadığı dönemde intihal vakaları, tüm akademik usulsüzlüklerin yaklaşık üçte ikisini oluşturuyordu. Pandemi döneminde çevrim içi sınavların artmasıyla birlikte intihal vakaları da yükseliş göstermişti. Ancak yapay zekânın daha ulaşılabilir ve gelişmiş hale gelmesiyle kopya çekme yöntemleri de değişime uğradı.
Anket sonuçlarına göre, geleneksel intihal vakaları 1.000 öğrenci başına 19’dan, 2023-24 döneminde 15,2’ye geriledi. Bu yılın erken verilerine göre ise oranın 1.000 öğrenci başına 8,5’e kadar düşebileceği tahmin ediliyor.
Yapay Zekâ ile Yapılan Kopya Girişimleri Kolayca Tespit Edilemiyor
Guardian, son beş yıla ait akademik usulsüzlük verilerini toplamak amacıyla 155 üniversiteye Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası kapsamında başvuruda bulundu. Bunlardan 131’i kısmi de olsa bilgi paylaşımında bulundu. Ancak 2023-24 öğretim yılında üniversitelerin %27’si hâlâ yapay zekâ kullanımını ayrı bir kategori olarak kayıt altına almıyor.
Birçok yapay zekâ destekli kopya olayının ise tespit edilemediği düşünülüyor. Yükseköğretim Politika Enstitüsü’nün Şubat ayında gerçekleştirdiği ankete göre, öğrencilerin %88’i değerlendirmelerinde yapay zekâdan faydalandığını belirtti. Reading Üniversitesi’nde yapılan bir başka araştırmada ise, akademisyenler yapay zekâ tarafından oluşturulan ödevlerin %94’ünün tespit edilemediğini ortaya koydu.
Reading Üniversitesi’nden Dr. Peter Scarfe şu değerlendirmeyi yaptı:
“Yapay zekâyla yapılan kopya girişimleri klasik intihalden oldukça farklı. Geleneksel intihalde kopyalanan metni saptamak nispeten kolaydır; fakat yapay zekâ içeriklerinde kesin delil bulmak neredeyse olanaksız. AI tespit araçlarının sunduğu oranlara güvenmek de her zaman sağlıklı değil. Yanlış suçlamaları önlemek için son derece dikkatli davranmak gerekiyor.”
“Tüm sınavları tamamen yüz yüze yapmak da pratik değil. Öğrencilerin çoğu yasak olmasına rağmen yapay zekâdan faydalanacak ve bunların büyük kısmı tespit edilemeyecek.”
TikTok ve Sosyal Medyada Kopya Yöntemleri Yayılıyor
Öğrencilerin yapay zekâyla kopya çekmelerine yardımcı olan çok sayıda çevrim içi kaynak mevcut. Guardian, TikTok platformunda ChatGPT çıktılarını "insanlaştırarak" üniversitelerin tespit sistemlerini aşmayı hedefleyen yazılımların tanıtıldığı pek çok video buldu.
Google, üniversite öğrencilerine Gemini uygulamasını 15 ay boyunca ücretsiz olarak sunarken; OpenAI, ABD ve Kanada’daki öğrencilere özel indirimler sağlıyor.
