Gaziantep'teki ramazan sofralarının vazgeçilmez içeceği meyan şerbeti, Fırat Nehri kenarında yetişen meyan bitkisinin kökünden elde ediliyor.
Özellikle yaz aylarında tüketilen bu serinletici içecek, sindirimi kolaylaştırma özelliğiyle öne çıkıyor ve ramazan ayında da yoğun bir şekilde tercih ediliyor. Şerbet, poşet veya şişelere konularak satışa sunuluyor ve Gaziantep'te bulunan seyyar satıcılar ve şerbetçi dükkanlarında bulunabiliyor. Bu içeceğin uygun fiyatı da her bütçeye hitap ediyor.
"Günlük 300 litre üretiyoruz"
Meyan şerbeti üreticilerinden Mehmet Yılmaz, şerbetin yapılışını tarif ederken, meyan kökünü tarçın, karabiber ve su ile yoğurduktan sonra bir süre bekletip suyla karıştırarak hazırladıklarını belirtiyor. Günlük 300 litre ürettiklerini ifade eden Yılmaz, şerbetin bir poşetini 25 liradan sattıklarını dile getiriyor.
"Vazgeçilmez içeceğimizdir"
Vatandaşlardan Eyüp Yüksel ise şerbet almaya geldiğini belirterek, "Vazgeçilmez içeceğimizdir. Ramazan ayını iple çekiyoruz. Geçmişten gelen bir içeceğimiz. Faydalı bir içecek. İçmeyenlere tavsiye ederim. İftar sofralarında olmazsa olmazlarımızdan." dedi.
Diyarbakır, Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Kilis'te tercih edilir
Meyan kökünden elde edilen meyan şerbeti, özellikle Güneydoğu Anadolu bölgesinde, özellikle de Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Kilis gibi illerde yaz aylarında ve Ramazan'da tercih edilen geleneksel bir içecektir. Bu şerbet eskiden beri çarşı ve pazarlarda satılmakta olup, taşınabilir güğümler içerisinde sunulmaktadır.
Şanlıurfa'da ise, bu şerbetin özgün bir çeşidi olan "Urfa Meyan Şerbeti (Biyanbalı)" adıyla coğrafi işaret alarak tescillenmiştir. Bu da ürünün Şanlıurfa'ya özgü ve belirli coğrafi sınırlar içinde üretilmesi gerektiğini göstermektedir.
Meyan kökünden elde edilen parçalar ayrıca başka ülkelerde de çeşitli tatlandırıcılar olarak kullanılmaktadır. Örneğin, Kuzey Amerika'da "siyah meyan" adı altında tatlandırıcı olarak kullanılmakta ve şekerlemelerde tercih edilmektedir.
Benzer şekilde, Birleşik Krallık'ta da meyan kökü bazlı şekerlemeler satılmaktadır. Hollanda ve İskandinav ülkelerinde ise amonyum klorür içeren tuzlu meyan kökü ürünleri öne çıkmaktadır.
Meyan şerbetinin sağlık üzerindeki etkileri konusunda FDA gibi kuruluşlar, aşırı kullanımı dışında zararlı olmadığını belirtmektedir. Ancak günlük tüketim miktarı konusunda belirli öneriler bulunmaktadır.
Aşırı tüketim durumunda ise bazı olumsuz etkilerin ortaya çıkabileceği uyarısı yapılır. Bu etkiler arasında potasyum seviyesinin azalması, kalp ritminde düzensizlikler, yüksek tansiyon, ödem ve kalp yetmezliği gibi durumlar bulunabilir. Bu nedenle, her şeyde olduğu gibi meyan şerbetinin de dengeli bir şekilde tüketilmesi önemlidir.
