Öte yandan Dersim’de Ali Rıza’nın yardımına koşan ve 17 Temmuz 1937’de Bismil’in Aşağı Salat (Mirkulam) köyünde Şeyh Abdurrahim efendi ve arkadaşlarının katlinde de ihanetin ağır izleri vardır.
Bismil’de kimler ihbar etmiş, sonraki yazı dizilerinde açıklayacağız.
Bilindiği üzere Şeyh Abdurrahim, Şeyh Said efendinin küçük kardeşidir. 1925 Şeyh Said direnişinin başlaması da O’nun Piran’da askeri güçleriyle yaşadığı bir çatışma sonrasına rastlamaktadır.
Uğur Mumcu, bu olayı şöyle aktarmaktadır:
“Altı asker kaçağını yakalamak için görevlendirilen Jandarma Birlik Komutanları Teğmen Mustafa ve Teğmen Hasan Hüsnü, 13 Şubat 1925 günü Şêx Abdurrahim’in köyünü sardıklarında hem Nakşi Kürtlerin hem de Cumhuriyet Tarihi’nin en büyük olaylarından birinin başlamak üzere olduklarını bilmiyorlardı.
Evin sarıldığını gören Şeyh Said Jandarma Teğmenlerine haber göndermişti: İstediğiniz adamlar benim yanımdadır. Şimdi bunları yakalarsanız benim şeref ve hasiyetimi çiğnemiş olursunuz. Hükümetin kolu uzundur. Bu suçluları istediği zaman yakalıyabilir.“
* * *
Olay Bismil Salâtta meydana gelir. Bismil daha ilçe olalı 2 yıl olmamıştır. Çiçeği burnunda yeni ilçe olan Bismil’de bu vaka gerçekleşir. Salat yaz sıcağında çatışma yaşanır.
Bismil’de ve Silvan’daki şeyh Mizbah’ın akrabasının ihanetleri devam etmiştir.
* * *
Şeyh Abdurrahim 1933’te kaldığı evin tesbitinden sonra Kürdlerin ‘bınxete’ dedikleri, sınırın güney batısına yanı Suriye’ye kaçar. O zaman bınxetı medreseleri ile meşhur ümmetin alimleri yetiştiriyordu.
Namazını kıldığı esnada askerlerin yaklaştığını öğrenir. O sırada eşi hamiledir. Tam o esnada eşi doğum yapar. Şeyh Abdurrahim efendinin bir oğlu olmuştur. Şeyh Abdurrahim oğlunun kulağına Fevzi’ismini fısıldar ve evden çıkar. Suriye’ye kaçar. Süriye’de 4 yıl kalır.
şeyh Abdurrahim bir grup arkadaşıyla Temmuz 1937’de Suriye’den sınırdan Türkiye’ye içeri girer.
Temmuz 1937 başlarında, Şeyh Abdurrahim ve bir avuç arkadaşı Bismil’deki Deşta Perxane’de (Perxane Yazısı) direnir ve yaşamlarını kaybederler. Türkiye gazetelerindeki yayınlarda Şeyh Abdurrahim ve arkadaşlarının öldürülmesi o zaman ki gazetelerde yayınlamıştır. BİSMİL Salat ovasında şiddetli çatışmalar yaşanır.
Bismil’de yerel kaynaklarda bilgilere göre Şeyh Abdurrahim ve arkadaşları günlerce çatışmışlar, saklanabilmek ve çıkış yolu bulmak için buğday tarlasına girmişlerdir.
Şeyh Abdurrahim, Liceli Seydaye Cemil, Şeyh Misbah, Savurlu Hüseyin, Sofi Said’le birlikte yaşamını yitirenlerin tam sayısı konusunda çelişkili bilgiler vardır. Şeyh Abdurrahim ve arkadaşlarda hayatını kaybedenleri. sayısı 15-16 olarak verilmekte ama gazete haberlerinde bu sayı daha azdır.
Devamı yarınkı 3. yazı dizisinde yayınlanacaktır.
