Bu kalkan, astronotları, nükleer santral çalışanlarını ve hastanelerde radyasyona maruz kalan personeli koruyabilecek nitelikte.
Kimya Mühendisliği Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Yeliz Toptaş ile Makine Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Murat Toptaş tarafından geliştirilen bu malzeme, Türkiye'nin ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın uzaya gönderilmesi sonrasında radyasyon kalkanı üretmek amacıyla başlatılan çalışmaların bir ürünü.
Türk Patent ve Marka Kurumu'na başvuruldu
Çift, elastik yapısı ve hafifliği nedeniyle tercih edilebilecek bu kalkanın patentini almak için Türk Patent ve Marka Kurumu'na başvurdu.
Yeliz Toptaş, radyasyon kalkanı geliştirme motivasyonlarını, uzayda ve nükleer santrallerde çalışanların radyasyon miktarı nedeniyle maruz kaldığı riskleri azaltmak olarak açıkladı.
Geliştirdikleri kalkanın radyasyonun önemli bir kısmını absorbe ettiğini belirten Toptaş, bu malzemenin astronot kıyafetlerinde, uzayda kullanılan ekipmanlarda, nükleer santral çalışanlarının koruyucu kıyafetlerinde ve hastanelerde radyasyon cihazlarına karşı koruyucu kıyafetlerde kullanılabileceğini ifade etti.
Uzay için oldukça uygun
Bu kalkanın daha önce kullanılan kurşun gibi ağır malzemelerden yapılan radyasyon koruyucu kıyafetlere kıyasla daha esnek olduğunu ve vücuda daha iyi uyum sağladığını vurguladı. Murat Toptaş ise geliştirdikleri malzemenin uzaya gönderilmesi için oldukça uygun olduğunu ve diğer malzemelere göre daha düşük maliyetli olduğunu belirtti.
Malzemenin diğer ürünlere göre daha az maliyetli olduğunu aktaran Toptaş,
"Uzayda istasyonu, uyduları olan ülkeler, ekipmanları ve personelleri radyasyona karşı koruyacak bazı ekipmanlar geliştiriyorlar. Ülkemizde buna dair yapılmış çalışma yoktu. Üretmiş olduğumuz malzeme tatlı su yengeçleri kabuklarından yapıldı. Kurşundan 6,5 kat daha hafif aynı zamanda 1,71 gram santimetreküp yoğunluğu var. Bu yoğunlukta malzeme rahatlıkla hava araçlarında veya uydularda kullanılabilir, uzaya gönderilebilir. Çünkü oldukça hafif bu da onun uzaya gönderme maliyetlerini düşürüyor. Bugün uzaya gönderdiğimiz her bir malzeme kilogram olarak binlerce dolar fiyatla gönderiliyor. Ama yapmış olduğumuz koruyucu kalkan, oldukça hafif bir malzeme olduğu için uzaya oldukça ucuz maliyetlerle de gönderilebilir. Bu sebeple uzayda kullanılabilir." dedi.
